-
1 зур кисәк
глы́ба -
2 зур
1. прил.1)а) большо́й, кру́пный, огро́мныйзур бәхет — огро́мное сча́стье
зур язучы — кру́пный писа́тель
зур совхоз җитәкчесе — руководи́тель кру́пного совхо́за
зур канәгатьләнү хисе — чу́вство большо́го удовлетворе́ния
б) большо́й ( выше нормального), ро́слый; кру́пный, гру́зный (о человеке, детях, животных)зур гәүдәсе белән — свое́й ро́слой фигу́рой
в) большо́й, кру́пный (доход, расход, налог, отряд, класс и т. д.), значи́тельный, соли́дныйзур акча бәрабәренә — за больши́е де́ньги
зур зыян — большо́й уще́рб
г) большо́й, объёмистый, вмести́тельныйзур сумка — вмести́тельная су́мка
д) большо́й, си́льныйколлективныц зур йогынтысы — си́льное влия́ние коллекти́ва
зур игътибар белән күзәтү — следи́ть с больши́м внима́нием
2)а) большо́й, взро́слый, подро́сший ( о ребёнке)нинди зур улыгыз бар икән! — како́й у вас большо́й сын!
б) ста́рший ( по возрасту)зур кызы — ста́ршая дочь
зур оныгы өйләнгәнче яшәде — жил до тех по́р, пока́ ста́рший внук не жени́лся
в) в знач. сущ. зурлар взро́слые; ста́ршиекечкенәм мәктәптә, зурлары эштә — мла́дший в шко́ле, а ста́ршие на рабо́те
зур лар янында тыйнак булу — вести́ себя́ при взро́слых скро́мно
3) в сочет. со сл. на -лы,-ле больше-, крупно-, много-, широко-, высоко-; -стый, -атыйзур масштаблы — широкомасшта́бный
зур аяклы — большено́гий
зур күзле — большегла́зый, глаза́стый
зур колаклы — уша́стый
зур борынлы — носа́тый
зур габаритлы — крупногабари́тный; большегабари́тный
зур күләмле — объёмис-тый, объёмный
2. нареч.зур күкрәкле — большегру́дая
1) широко́ ( открывать рот), кру́пнозур атлау, зур атлап бару — идти́ кру́пным ша́гом
2) бо́льше, кру́пнозур кисү — отре́зать большо́й кусо́к
3) мно́го, премно́гомин синең алда зур бурычлы(мын) — тебе́ премно́го обя́зан я
•- зур гәүдәле
- зур кара тукран
- зур кисәк
- зур кәлтә елан
- зур сөяк••зур кылану (зур тоту) — ва́жничать, вести́ себя́ ва́жно
зур урындагы (зур урындагы кеше) — высокопоста́вленное лицо́
зур үкенечкә каршы (зур бәхетсезлеккә каршы) — вводн. сл. к вели́кому сожале́нию (несча́стью)
зур юлга чыгу — в разн. знач. вы́йти на большу́ю доро́гу
зурга санау (зурга кую; үзен зурга санау; үзен зурга кую) — ва́жничать, напуска́ть на себя́ ва́жность, мнить о себе́ мно́го (высоко́), быть о себе́ высо́кого мне́ния (вообража́ть)
зурга тотыну — бра́ться за большо́е де́ло
- зур алузурдан кубучы (зурдан кубарга яратучы) — гигантома́н
- зур үсү
- зурга җибәрү
- зурга китү
- зурга санау
- зурдан башлау
- зурдан җибәрү
- зурдан кубу -
3 казылык
сущ.1) груди́нка ( лошади)өстәлгә зур кисәк казылык куйдылар — на стол положи́ли большо́й кусо́к груди́нки
-
4 киез
сущ.1) во́йлок || во́йлочныйкиез кисәге — кусо́к во́йлока
ишекне киез белән тышлау — оби́ть дверь во́йлоком
киез ката — во́йлочные бо́ты
киез эшләпә — во́йлочная шля́па
2) кошма́киез басу — валя́ть (ката́ть) кошму́
идәнгә зур киез җәелгән — на полу́ разо́стлана больша́я кошма́
•- киез булу
- киезгә әйләнү
- киез итек
- киез итек басу -
5 киртә
1. сущ.1) жердь, пря́слокиртә кисү — ру́бка ле́са на же́рди
киртәләрдән корылган койма — забо́р из жерде́й
2) и́згородь, огра́да, загоро́дкабасу киртәсе — полева́я и́згородь, око́лица
кибән киртәсе — и́згородь (загоро́дка) сто́га
3) с.-х. заго́н; ка́рда ( на лугу)4) загражде́ниетимерчыбык киртәләр — про́волочные загражде́ния
танкка каршы киртәләр — противота́нковые загражде́ния
5) перен.а) прегра́да, препя́тствие, барье́ралда зур киртәләр бар әле — впереди́ ещё име́ются больши́е препя́тствия (прегра́ды)
яхшылыкның киртәсе юк — (посл.) для доброты́ нет прегра́д
б) поме́ха, препя́тствие (в работе, в каком-л. начинании и т. п.)эшкә киртә булу — быть поме́хой де́лу
•- киртә тоту••- киртәгә керми торган
- киртәдән чыгу 2. прил.жердяно́йкиртә койма — жердяно́й забо́р
См. также в других словарях:
китап — 1. Нин. б. текстны эченә алган, битләре билгеле бер тәртиптә бергә җыйналып төпләнгән басма (элек шулай ук кулъязма) әсәр. Бастыру өчен язылган яки аерым басма итеп чыгарылган зур гына күләмле нин. б. әсәр 2. Әдәби әсәрнең зур кисәге романның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түтәрәмләп — рәв. 1. Түтәрәме белән, түтәрәм артыннан түтәрәм итеп 2. Зур зур кисәкләп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кантар — сөйл. Нин. б. каты әйбернең формасыз зур кисәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кәсер — сөйл. Нин. б. каты әйбернең формасыз зур кисәге мат. иск. Вакланма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түтәрәм — и. 1. Дүрттән бер өлеш, чирек капчыкка түтәрәм каз белән ярты кадак туң май куелды 2. Җир үлчәве берәмлеге (дисәтинәнең алтыдан бер өлеше, 400 кв. сажин) 3. Бер кадак (400 грамм) чамасы (әйбер үлчәү берәмлеге) 4. Зур кисәк (ит, икмәк һ. б. ш. тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялама — ТОЗ – Терлек ялау өчен зур кисәкле каты тоз, таш тоз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әллә — кис. 1. Сорау җөмләләрдә сорауның катгыйлыгын йомшарту өчен кулл. ярыңнан калдыңмы әллә?. Риторик сорау җөмләләрдә сорау төшенчәсен көчәйтә әллә юри әйтәләр? 2. Сорау алмашлыклары белән килеп, билгесезлек алмашлыклары ясый; әллә кайда, әллә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
штуф — Зур булмаган руда кисәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эре — I. с. 1. Бер үк төрле зур күләмдәге кисәкләрдән торган; киресе: вак. Зур, зур күләмдәге эре чәчәкле көнбагыш. Киң, озын, зур (йөреш, адым тур.) 2. күч. Тәкәббер, һавалы банкка эре генә кереп китте 3. Матди мөмкинлекләре буенча зур масштаблы эре… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тумыру — I. 1. Зур итеп кисү. Аннан моннан гына балта белән юну; тупас эшләү 2. рәв. ТУМЫРЫП – Зур итеп, умырып (кабу, кисү, өзү тур.). II. ТУМЫРУ – диал. 1. Ыргыту, ташлау; томыру 2. гади. Берәр урынга тапшыру, сату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вак — с. 1. Күләме, зурлыгы ягыннан кечкенә; киресе: эре 2. Яшь, кечкенә (балалар тур.). и. Яшь, кечкенә бала 3. Кечкенә күләмле бериш, бертөрле кисәкләрдән торган. и. Кирпеч, печән, агач кебекләрнең вакланган, уалган оны, чүбе, тузаны печән вагы 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
